Hiểu về Private Key và Seed Phrase trong Quản lý Ví Crypto

Hiểu về Private Key và Seed Phrase trong Quản lý Ví Crypto

Tìm hiểu về vai trò của private key và seed phrase trong an toàn ví crypto, cách sử dụng và bảo vệ chúng.

Key Takeaways

Private keys và seed phrases là hai yếu tố quan trọng để quản lý ví tiền điện tử.
Private key giúp bạn kiểm soát tài sản crypto, trong khi seed phrase đóng vai trò khôi phục.
Hai phương thức này đều cung cấp bảo mật, nhưng hoạt động theo cách hoàn toàn khác nhau.
Các lựa chọn lưu trữ crypto khác bao gồm ví không cần seed và ví phân cấp xác định.

Quản lý ví tiền điện tử là một kỹ năng quan trọng mà mọi người dùng crypto cần nắm vững để đảm bảo an toàn cho tài sản. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về private keys và seed phrases – hai thành phần thiết yếu trong việc bảo vệ ví crypto của bạn và cách sử dụng chúng để giữ cho tài sản luôn an toàn.

Private Key là gì trong crypto?

Private key trong crypto có thể được coi là mật khẩu cho ví tiền điện tử của bạn. Nó bao gồm 64 ký tự ở định dạng hex, bao gồm các chữ số từ 0–9 và các chữ cái từ a-f. Một ví dụ giả định về private key có thể là:

3f8e49a12b7c9d0ef45ab67d89c12345678abcde1234f67890abcdef123456789

Mỗi private key luôn đi kèm với một public key, tương tự như địa chỉ email. Bạn chia sẻ public key để gửi và nhận crypto, trong khi private key được dùng để truy cập tài sản. Nếu bạn quên mật khẩu trên nền tảng tập trung, họ có thể giúp bạn thiết lập lại. Tuy nhiên, khi nói đến private key, bạn hoàn toàn nắm quyền kiểm soát, nhưng cũng đảm bảo an toàn cho nó. Nếu bạn đánh mất private key, bạn chỉ có một cách để khôi phục, đó là seed phrase.

Lưu ý thú vị: Public keys được sinh ra từ private keys, có nghĩa là bạn có thể tìm thấy public key của ví nếu bạn có private key. Tuy nhiên, không thể tìm ra private key từ public key.

Seed Phrase là gì trong crypto?

Seed phrase, hay còn gọi là cụm từ khôi phục, là một tập hợp từ từ 12 đến 24 từ dùng như một phương án dự phòng cho private key của ví crypto. Một ví dụ về seed phrase có thể là:

start water plane paper light forest ocean boat highway screen growth school

Mỗi từ trong cụm này đại diện cho một phần của private key; bạn nên ghi lại chúng ở nơi an toàn. Nếu bạn mất quyền truy cập vào ví của mình, bạn có thể khôi phục tài sản bằng cách nhập những từ này theo đúng thứ tự. Đây là cách khôi phục duy nhất của bạn, vì vậy hãy bảo vệ nó cẩn thận như bạn bảo vệ private key.

Lưu ý thú vị: Ý tưởng về public và private keys được giới thiệu bởi hai nhà mật mã Whitfield Diffie và Martin Hellman vào năm 1976 qua bài báo “New Directions in Cryptography.”

Điều thú vị là những từ trong hầu hết các seed phrase không phải ngẫu nhiên. Chúng dựa trên danh sách 2048 từ được lấy từ Giao thức Cải thiện Bitcoin 39 (BIP-39). Hầu hết các ví tiền điện tử đều sử dụng danh sách này để tạo seed phrase và private keys. Những ví không dùng BIP-39 có thể phát sinh seed phrase và private keys từ danh sách riêng hoặc sử dụng một thuật toán khác.

Cách hoạt động của Private Keys và Seed Phrases

Mặc dù private keys và seed phrases đều rất quan trọng cho bảo mật ví của bạn, nhưng chúng phục vụ những mục đích hoàn toàn khác nhau. Khi bạn tạo một ví crypto, cả private key và seed phrase đều được sinh ra.

Private key đại diện cho quyền kiểm soát hoàn toàn đối với tài sản trong ví. Bạn ít khi tương tác trực tiếp với private key, vì hầu hết các quy trình như ký giao dịch đều diễn ra tự động. Thông thường, private key được lưu trữ trong phần mềm ví crypto và có thể tìm thấy trong phần “Cài đặt”, “Bảo mật” hoặc “Thông tin Ví”. Nếu bạn muốn, nhiều ví cho phép bạn xuất private key để bạn có thể nhập ví vào một nền tảng khác.

Tuy nhiên, nếu bạn xuất private key, bạn cần bảo vệ nó một cách an toàn để ngăn chặn việc bị đánh cắp. Bởi vì không có nhiều cách để phục hồi private key đã bị mất.

Khi bạn đăng ký một ví tiền điện tử, bạn sẽ thường được yêu cầu viết lại seed phrase. Một ví tin cậy sẽ thường yêu cầu bạn nhập lại seed phrase ở trang tiếp theo để xác nhận rằng bạn đã ghi lại đúng.

Nếu bạn mất quyền truy cập vào ví của mình, bạn có thể khôi phục tài sản bằng cách nhập seed phrase vào một ví khác. Một số ví phần cứng thậm chí còn cung cấp giấy để lưu trữ seed phrase một cách an toàn.

Lưu ý thú vị: Private keys không được sử dụng để gửi hoặc nhận giao dịch crypto. Chúng chỉ được sử dụng để chứng minh quyền sở hữu và truy cập tài sản trong ví của bạn. Public key (địa chỉ ví của bạn), được sinh ra từ private key, được sử dụng cho các giao dịch.

Sự khác biệt giữa Private Keys và Seed Phrases

Như đã đề cập, private keys giống như mật khẩu cho ví crypto của bạn, trong khi seed phrases giống như mã bí mật mà bạn có thể sử dụng để nhớ hoặc khôi phục private key nếu bạn quên nó. Dưới đây là tóm tắt nhanh về những sự khác biệt chính giữa private keys và seed phrases.

Seed Phrase và Private Key: Cái nào an toàn hơn?

Cả hai phương pháp đều an toàn, nhưng mục đích của chúng khác nhau. Private keys cho ví tiền điện tử là mã 64 ký tự bao gồm chữ cái và số, giúp cho việc phá mã trở nên cực kỳ khó khăn. Phương pháp mã hóa rất mạnh mẽ. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng ví trực tuyến hoặc di động, private keys sẽ được lưu trữ kỹ thuật số, gây ra rủi ro nhất định.

Mặc dù có thể bạn sẽ đánh mất giấy tờ chứa seed phrase, hay bị đánh cắp, việc bảo vệ một vật thể vật lý như giấy rất dễ dàng hơn so với cố vấn do bạn có thể cất giữ an toàn. Tuy nhiên, nếu người khác nhìn thấy nó, việc nhớ một seed phrase sẽ dễ dàng hơn nhiều so với một private key. Do đó, bảo vệ seed phrases cũng quan trọng không kém so với việc lưu trữ private keys.

Dù vậy, hãy luôn luôn bảo vệ cả hai phương thức bảo mật này. Việc mất quyền truy cập vào bất kỳ cái nào có thể dẫn đến mất tài sản của bạn.

Nếu bạn muốn tránh seed phrases, hãy xem xét các loại ví khác như:

Ví không cần seed thường dựa vào quy trình bảo mật đa chữ ký, yêu cầu nhiều chữ ký cho mỗi giao dịch.
Ví phân cấp xác định (HD wallet) giúp giữ an toàn cho tài sản thông qua một hệ thống các public và private keys được sinh ra từ một seed phrase duy nhất.

Thực hành tốt nhất khi lưu trữ Private Keys và Seed Phrases

Một cách chắc chắn để giữ cho private keys an toàn hơn là đầu tư vào ví phần cứng. Ví phần cứng là những thiết bị nhỏ giống USB, không được kết nối trực tuyến khi không được cắm vào. Thiết bị này giúp bảo vệ private keys tốt hơn so với ví luôn trực tuyến.

Sau khi ghi chép seed phrase, hãy laminat giấy để bảo vệ nó khỏi bị rách. Không bao giờ lưu seed phrase ở nơi kỹ thuật số; nếu buộc phải làm vậy, hãy chọn một trình quản lý mật khẩu an toàn hoặc phương pháp lưu trữ mã hóa khác.

Đôi khi, tốt nhất là có nhiều bản sao của seed phrase. Nếu bạn có bạn bè hoặc người thân mà bạn tin tưởng, hãy đưa họ mỗi người một bản sao phòng khi bạn bị mất.

Cuối cùng, bạn có thể khắc seed phrase vào một tấm kim loại hoặc hình thức khắc nào đó để bảo vệ nó khỏi hư hại.

Lưu ý thú vị: Bạn có thể tạo seed phrase thủ công bằng cách sử dụng danh sách từ BIP-39. Chỉ cần chọn ngẫu nhiên một số từ từ danh sách hoặc sử dụng các con xúc xắc để tăng tính ngẫu nhiên.

Lựa chọn giữa Private Keys và Seed Phrases

Việc lựa chọn giữa private keys và seed phrases cho ví tiền điện tử của bạn phụ thuộc vào nhu cầu và sở thích cụ thể của bạn. Cả hai tùy chọn đều mang lại một mức độ kiểm soát khác nhau đối với tài sản crypto, và quan trọng là bạn phải bảo vệ chúng một cách tốt nhất có thể. Hãy chọn private keys cho quyền truy cập và an ninh trực tiếp, hoặc seed phrases cho sự dễ dàng và lưu trữ vật lý.

Tuy nhiên, lựa chọn tốt nhất cho bạn phụ thuộc vào bối cảnh và mức độ rủi ro của bạn. Xem xét các ưu tiên về bảo mật, yêu cầu sử dụng dễ dàng và các tính năng cụ thể mà các loại ví cung cấp.