Tương lai của Ethereum: Rủi ro lỗi thời trong bối cảnh cạnh tranh vào năm 2030

Ethereum, tuy vẫn là blockchain hàng đầu với nhiều thành tựu, đối diện với nguy cơ trở nên lỗi thời. Bài viết này phân tích sự suy giảm doanh thu và hoạt động của Ethereum so với các đối thủ như Solana và TRON, đồng thời nêu bật những thách thức mà nền tảng này sẽ phải đối mặt trong tương lai.

Key Takeaways

Nguy cơ lỗi thời: Ethereum có thể trở nên không còn phù hợp nếu không cải thiện hiệu suất và trải nghiệm người dùng.
Đối thủ cạnh tranh: Solana và TRON đang thu hút lưu lượng giao dịch lớn, trong khi Ethereum giảm sút hoạt động.
Cần sự thay đổi: Ethereum Foundation đã bắt đầu điều chỉnh chiến lược để tăng cường hiệu suất và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường.
Khả năng tồn tại: Tương lai của Ethereum phụ thuộc vào khả năng thực thi các nâng cấp và giải quyết vấn đề phân mảnh trong hệ sinh thái.

Ethereum: Sự Tự Mãn Nguy Hiểm

Ethereum vẫn được công nhận là blockchain có ảnh hưởng nhất trong lịch sử, đã mở đường cho khái niệm tiền lập trình và tài chính phi tập trung (DeFi). Với hệ sinh thái phát triển mạnh mẽ và vốn khóa khổng lồ, vị thế thống trị của Ethereum gần như không có đối thủ. Tuy nhiên, sự lỗi thời không bao giờ xảy ra đột ngột mà thường âm thầm, bị che khuất bởi những số liệu mô tả thành công trong quá khứ.

Một câu nói phổ biến trong cộng đồng Ethereum hiện nay là “chúng ta vẫn còn TVL” (Tổng Giá Trị Khóa), nhưng điều này ngày càng chỉ phản ánh lượng tài sản giữ làm tài sản thế chấp, thay vì dòng tuần hoàn vốn thực sự. Mối quan ngại lớn nhất là Ethereum đang phụ thuộc vào những chỉ số cũ, trong khi dòng tiền và người dùng lại đang đổ về các nền tảng khác. Câu hỏi hôm nay là liệu sự khác biệt này sẽ còn quan trọng vào năm 2030 hay không.

Phân Tích Dữ Liệu: Sự Thay Đổi Đáng Chú Ý

Mặc dù câu chuyện “flippening” lại được đề cập, lần này được dẫn dắt bởi hoạt động thay vì vốn hóa thị trường. Theo Nansen, doanh thu hằng năm của Ethereum đã giảm 76% so với năm trước, chỉ còn khoảng 604 triệu USD. Đáng chú ý, sau khi nâng cấp Dencun và Fusaka, phí giao dịch trên các mạng Layer 2 đã giảm mạnh.

Trong khi đó, Solana ghi nhận doanh thu khoảng 657 triệu USD trong cùng thời gian, trong khi TRON gần đạt 601 triệu USD nhờ tốc độ giao dịch của stablecoin tại các thị trường mới nổi. Chênh lệch này trở nên rõ ràng khi xem xét dữ liệu từ Artemis, cho thấy Solana có đến 98 triệu người dùng hàng tháng và 34 tỷ giao dịch vào năm 2025, vượt Ethereum trong nhiều chỉ số quan trọng.

Alex Svanevik, CEO của Nansen, chỉ ra rằng việc bỏ qua các chỉ số này có thể dẫn đến tâm lý tự mãn nguy hiểm. Ethereum cần tỉnh táo với các chỉ số không thuận lợi, ngay cả khi TVL vẫn cao. Đây không chỉ là vấn đề cạnh tranh, mà còn là thách thức để bảo vệ vị trí dẫn đầu khi mà các trường hợp sử dụng crypto đang dần thay đổi.

Vấn Đề Cấp Bách Trong Ngành

Tuy nhiên, việc gán toàn bộ cạnh tranh là “spam” có thể khiến Ethereum bỏ lỡ sự dịch chuyển văn hóa sâu sắc hơn. Mối đe dọa không chỉ ở việc người dùng rời bỏ mà còn là sự thiếu cảm giác cấp bách trong việc giữ chân họ. Kyle Samani từ Multicoin Capital chia sẻ rằng niềm tin vào ETH của ông đã giảm sút từ Devcon3 năm 2017, khi tình trạng phí gas tăng vọt và cần thiết mở rộng nhưng không có hành động mang tính quyết đoán.

Sự thiếu sót trong “tư duy thời chiến” này có thể khiến Ethereum gặp phải tình huống tương tự như MySpace: không biến mất vì thiếu người dùng, mà mất đi vị thế khi người dùng chuyển sang những nền tảng mượt mà hơn. Ethereum kỳ vọng sẽ cải thiện trải nghiệm người dùng thông qua các rollup Layer 2 như Base, Arbitrum và Optimism, nhưng sự phân tán trong các trải nghiệm người dùng có thể tạo ra những thách thức lớn hơn.

Khi thanh khoản phân tán giữa nhiều rollup, mối liên kết kinh tế giữa hoạt động người dùng và giá trị của ETH dần suy yếu. Ethereum vẫn giữ vai trò như nền tảng an toàn, nhưng lợi nhuận và lòng trung thành có thể chảy lên các Layer 2 khác.

Sự Điều Chỉnh Chiến Lược Cần Thiết

Trước tình hình này, Ethereum Foundation bắt đầu điều chỉnh chiến lược hoạt động. Quan điểm truyền thống về giao thức cứng nhắc đã dần thay đổi từ đầu năm 2025, ưu tiên phát triển nâng cao hiệu suất. Sự thay đổi lãnh đạo với việc bổ nhiệm Tomasz Stańczak và Hsiao-Wei Wang làm Giám đốc Điều hành là minh chứng cho hướng đi mới.

Các nâng cấp Pectra và Fusaka được triển khai trong năm nay, cùng với lộ trình “Beam Chain” do nhà nghiên cứu Justin Drake đề xuất, nhắm đến việc cải thiện lớp đồng thuận và đảm bảo giao dịch nhanh chóng. Điều này cho thấy Ethereum đang quyết tâm giải quyết vấn đề mở rộng mà không đánh mất tính phi tập trung, vốn là lý do khiến ETH trở thành tài sản có giá trị.

Quan Điểm Cuối Cùng: Thúc Đẩy Tương Lai

Luận điểm “chúng ta vẫn còn TVL” chỉ là sự an ủi nhìn về quá khứ. Trong thị trường tài chính, thanh khoản sẽ theo nơi nào được đối xử tốt. Dù luận điểm tăng giá của Ethereum vẫn hấp dẫn, nhưng sự thành công hoàn toàn phụ thuộc vào khả năng thực thi. Nếu Beam Chain triển khai một cách nhanh chóng, và hạ tầng L2 tạo ra một mặt trận thống nhất, Ethereum có thể củng cố vai trò là lớp thanh toán toàn cầu.

Ngược lại, nếu Ethereum chỉ còn là “kho tài sản thế chấp” trong khi người dùng ồ ạt tìm đến các chuỗi tốc độ cao, mạng lưới này có nguy cơ trở nên không quan trọng trong thương mại. Đến năm 2030, thị trường sẽ quan tâm nhiều hơn đến hạ tầng vô hình và không ma sát, thay vì lịch sử của các hợp đồng thông minh.

Những năm tới sẽ là phép thử quan trọng để xem liệu Ethereum có tiếp tục là lựa chọn hàng đầu cho hạ tầng này hay chỉ còn là một phần nhỏ trong bức tranh tổng thể.